Fumigasyon Nedir?
Fumigasyon, 20.yüzyılın başından beri ürünlerdeki zararlı etmenlere karşı kullanılan bir kimyasal savaş metodur.
Fumigasyon, yumurta, larva, krizalit, pupa ve ergin dönemlerinde böceklere, bakteri, mantar ve nematod gibi zararlılara belirli bir ısıda, belli miktarlarda kimyasal gaz (fumigant) vermek ve bu gazı belirli bir süre ortamda tutmak şeklinde uygulanır. Zararlıların bütün dönemlerinde etkilidir. Yani larva haldeki bir böcek ile ergin bir böceğe etkisi aynıdır.
Fumigasyon tehlikeli bir operasyondur ve genellikle fumigasyonu gerçekleştirecek işletmelerden resmi sertifika gibi yasal gereksinimler istenir.
Fumigasyon işlemlerinin uygulandığı bazı ürün ve materyaller; bitkisel ve hayvansal gıdalar, ihracatı yapılan ürünler, ürünleri taşımada kullanılan tahta paletler, demir ve çelik materyaller, depolanmış gıdalar, tütün, pamuk, tohumlar, fideler, un, mermer, bakliyatlar, ev, iş yerleri…
Fumigasyon, işlemlerinde kullanılan bazı malzemeler; çadır, kum torbaları, bakır boru ve harç, maske ve süzgeçler, vantilatör, termometre, takım çantası, tutanak materyalleri, örtüler, hava pompası, sonda, sıcak su kabı…
Fumigasyonun Avantajları
- Zararlının bulaşmış olduğu ürüne direkt olarak uygulanabilen bir yöntemdir
- Difüzyon yüksekliği nedeniyle ürünün en uç noktalara kadar işlemesi ve homojen olarak dağılması
- Kalıntı ve koku oranı tolerans sınırları içinde bulunması
- Kısa sürede büyük miktardaki ürünlere uygulanabilmesi
- Zararlının tüm biyolojik safhalarına etki etmesi
- Diğer mücadele yöntemlerine karşı daha az masraflı olması.
Fumigasyon işleminin en çok uygulandığı alanlardan biriside, ithalat ve ihracatta kullanılmasıdır. Bu sayede hem ülkemize giren hem de ülkemizden çıkan ürünlerde zararlıların önlenmesidir.
Fumigant İlaçların Zararlı Etkileri
- Fumigant ilaçlar aşındırıcı maddeler olup taşındıkları kapları, fumigasyon odasını, bağlantı ve diğer aksamı aşındırırlar.
- Fumigant ilaçlar uygulandıkları maddelerde kalıcı ve istenilmeyen kalıntı bırakabilirler.
- Fumigant aktif fizyolojik madde olup canlı nebatları meyve veya sebzeleri ya bozar veya tahrip eder, tohumların çimlenme gücünü azaltabilir.
- Fumigantlar, patlayıcı, yanıcı olduklarından tehlike yaratabilirler.
Fumigant İlaçlarda Aranan Özellikler
- Kolay gaz haline geçebilmeli
- Yüksek nüfuz özelliğine sahip olmalı
- Gıda maddelerinin kalitesini ve tohumların çimlenmesini bozmamalı
- Kalıntı bırakmamalı ve etkisi çabuk kaybolmalı
- Kolay patlayıp ateş almamalı
Fumigasyon Uygulama Alanları
- Fabrikalar
- Gemiler
- Tarihi Eser ve Müzelerde
- Boş ve Dolu Depolarda
- Konteynerlarda
- Silolarda ve Ambarlarda
- Çadır Altı uygulamalarında kullanılabilmektedir.
Fumigasyon Uygulamalarında Alınması Gereken Tedbirler
- Uygulama esnasında fumigasyon operatörü belgesine sahip en az bir personel hazır bulundurulmalıdır.
- Uygulama yapılan alanda, elektronik malzemelerde oluşabilecek zararlar ve yangın ihtimaline karşı önlemler alındığından emin olunuz. (Fumigantlar şartlar uygun olduğunda patlama ve yangın oluşturma riskine sahiptir.)
- İşlemi gerçekleştirecek ekibin uygulama ve çıkış planları oluşturduğundan emin olunuz. (Hatalı uygulamalar yüksek oranda ölüm riski taşımaktadır.)
- Uygulama yapılacak alandaki zararlı türü, gaz miktarı ve sürenin doğru hesaplandığından emin olunuz. (Düşük doz ve yanlış zamanlama sonucu yumurta larva pupa veya ergin formların tamamını yok edemeyebilirsiniz)
- Uygulama yapılacak alandaki yalıtım ve sızdırmazlığın tam anlamı ile sağlandığından emin olunuz.
- Uygulama alanında sıcaklık değerlerinin uygun olduğundan emin olunuz.
- Fumigantların alana homojen bir şekilde dağıtıldığından emin olunuz.
- Fumigasyon işleminden sonra sızdırmazlığın kontrol edildiğinden emin olunuz.
- Alanın, kullanıma açıldıktan sonra gerekli gaz ölçümlerinin yapıldığından emin olunuz.
- Atıkların, usulüne uygun imha edildiğinden emin olunuz.
Fumigasyon İşlemine Etki Eden Faktörler
- Fumige edilecek ortamın sıcaklığı ve nemi
- Fumigasyonun uygulama süresi
- Fumigasyonda kullanılan fumigantın özelliği
- Uygulama yapılacak alanın gaz geçirmezliği
- Ürüne bulaşmış olan zararlının özelliği
- Uygulama tekniği
- Uygulama yapılacak olan alanın, hava hareketi
- Fumige edilecek ürünün miktarı
- Fumige edilecek ürünün özellikleri
Fumigasyon Yönetmeliği ve Kapsamı Nedir?
Fumigasyon yönetmeliğinin kapsamı, ithalat, ihracat ve yurt içinde bulunan, hareket eden ürünlerin içerisinde bulunabilecek, tüm zararlı türlerinin yurtiçi veya uluslararası hareketini engellemek ve önüne geçmek adına yapılacak işlemleri ile ilgili tüm konuları kapsar. Fumigasyon yönetmeliğinin amacı; bitkisel ürünler, orman ürünleri ve diğer ürünlerin, depolandıkları, taşındıkları ve yetiştirildikleri ortamların zararlılardan temizlenmesi, miktar ve kalite kayıplarının önlenmesi amaçlarını içerir. Bu amaçla fumigasyon uygulamalarını yapacak operatörlerin eğitilmesi ve yetkili kılınmasına ilişkin konuları düzenlemektedir.
Fumigasyon Sertifikası
Fumigasyon işlemini gerçekleştirecek, uygulamanın öncesi ve sonrasında alınması gerekli önlemleri eksiksiz şekilde yerine getirilmesini sağlayacak kişilerin, Fumigasyon operatörü olması gerekmektedir. Fumigasyon sertifikası alacak operatörlerin, T.C. vatandaşı, 18 yaşından büyük ve Ziraat mühendisi olmaları gerekmektedir. Bakanlığın açtığı kurslara katılarak başarılı olan Ziraat mühendisleri sertifika almaya hak kazanarak uygulama yapabilirler.
Fumigasyon Ruhsatı
Fumigasyon öncesi alınması gerekli en önemli tedbir, bu uygulamanın Fumigasyon Ruhsatı sahibi şirket tarafından yapılmasıdır. 6968 sayılı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Kanununun 32. maddesi gereği, bu işlemi yapacak kurum ve kuruluşlar yasal olarak Fumigasyon ruhsatı almak zorundadırlar. Ruhsat almak isteyenler zirai karantina müdürlüklerine başvuruda bulunarak gerekli incelemeler sonucunda ruhsat almaya hak kazanırlar.
Fumigasyon Tutanağı
Her uygulaması sonrasında bir Fumigasyon tutanağı hazırlanması zorunludur. Bu tutanak işlemi talep edenlerin yetkili temsilcileri ile Fumigasyon operatörleri tarafından düzenlenerek imza altına alınır. Tutanakta başlıca; İşlemi Yaptıran Firma, Yapıldığı yer, Uygulama şekli, Operasyon Adedi, Ürünün Cinsi, Ambalaj Adedi, Ürünün Miktarı (Kg), Ambalaj Şekli ve Markası, İlaçlanan hacim (m3), Sıcaklığı(C), Dozu, Kullanılan Fumigantın Cinsi, Fumigantın miktarı, Açılış-Kapanış gün ve saati, uygulamanın ne maksatla yapıldığı ve yapan operatörlerin bilgileri ve imzalar yer alır.
KAYNAKLAR