Seralarda Etkili Olan 5 Hastalık
Araştıran, hastalığı tespit edebilen ve nasıl mücadele edeceğini bilen yetiştiriciler, her zaman için bir avantaja sahiptir.
Hastalığın yönetimi, ürünün verimini, kalitesini ve kaybını ciddi şekilde etkilemektedir. Burada hastalığı tanıyıp doğru mücadele yöntemlerinin uygulanması önemlidir.
KÖK VE KÖK BOĞAZI ÇÜRÜKLÜĞÜ
Görüldüğü bitkiler: Sebzeler
Görülme zamanı: Yılın tüm zamanı
Hastalığın gelişme koşulları: Hastalık toprakta, enfekteli bitkilerde ve konukçularının köklerinde bir sezondan diğerine hayatta kalabilir. Aşırı sulama, bol yağış ve yetersiz drenaj bu hastalığın oluşmasını kolaylaştırır. Sezon ortası ve sezon sonundaki yüksek sıcaklıklar, bitkileri stres altında bırakarak hastalığın ilerlemesine sebep olabilir.
18°C’nin üzerindeki toprak sıcaklıkları ve 24–29°C arası sıcak havalarla birlikte uzun ıslak dönemler bu hastalık için uygun koşullardır.
Belirtileri: Erken dönemde hastalık fideliklerde çökerten olarak etki eder. İleri dönemde ise bitkinin kök boğazında önce koyu yeşil, sonrasında kahverengi ve siyaha dönüşen renk değişimi görülür. Hastalık bitkinin kök bölgesine ulaşınca, kök kabuğu kahverengi bir renk alır ve çürür.
KÜLLEME
Görüldüğü bitkiler: Özellikle kavun, kabak, hıyar, domates, patlıcan, biber, çilek ve karpuz
Hastalığın gelişme koşulları: Nemli ortamlarda sıkça rastlanan bu hastalık, özellikle puslu ve çiğli iklim koşullarında rahat yayılma imkanına sahiptir.
Belirtileri: Yaprakların alt ve üst kısımlarında un gibi tozlu görünüme sahip olan bu hastalık, bitkinin alt yapraklarından başlayıp sonrasında taze yapraklara ve sürgünlere doğru gelişir.
MİLDİYÖ
Görüldüğü bitkiler: Sebzeler ve özellikle domates
Hastalığın gelişme koşulları: Hastalık etmeni, kışı çürüyen bitkilerde oospor halinde geçirir. Yaşam için canlı konukçuya ihtiyaç duyan hastalık, havaların ısınması ile birlikte ilkbaharda gelişerek, rüzgar, yağmur, sulama suyu ve tarım aletleri vasıtasıyla bitkiden bitkiye taşınarak yayılıyor. 16°C de başlayan bulaşma, 19-22°C ve nemin %80’i aşması durumunda salgına döner.
Belirtileri: Seralarda sadece domateste zararlı olan bu hastalık, yapraklar üzerinde önce küçük, soluk yeşil ve sarımsı renkte olan lekeler daha sonra kahverengi ve siyah renge dönerler. Nemli havalarda lekelerin alt yüzlerinde beyaz veya kül rengi konidi örtüsü oluşur. Uygun koşullarda hastalık yaprak sapı, bitkinin gövde, dallarına ve meyvelerine kadar ilerler.
DOMATES KAHVERENGİ RUGOSE MEYVE VİRÜSÜ (TOBAMOVİRUS,ToBRFV)
Görüldüğü bitkiler: Domates ve kırmızı biber
Hastalığın gelişme koşulları: Bulaşma yolları arasında tarımsal aletler, elle aktarım, giysiler, bitkiden bitkiye doğrudan temas gibi örnekler verilebilir.
Domates kahverengi rugose meyve virüsü (Tobamovirus,ToBRFV), tohumlarda, bitki kalıntılarında ve kirlenmiş topraklarda aylarca enfekte olacak şekilde kalabilir.
Tohumdan fideye bulaşma düşük olsa bile, fidelerin nakli veya mahsulün düzenli işlenmesi sırasındaki temas yoluyla serada hızlı bir yayılmaya olabilir.
Seralarda yapılan son denemelerde; virüsün bombus arıları ile taşınarak sağlıklı domateslere aktarılabileceği kanıtlanmıştır.
Belirtileri: Virüsün etki ettiği domates yapraklarında kloroz, mozaik, yaprak daralması ve beneklenme görülmektedir. Meyveleri üzerinde buruşukluk, sarı veya kahverengi lekelere ilaveten meyvelerde düzensiz olgunlaşma ve deforme olmada gözlemlenmektedir.
DOMATES LEKELİ SOLGUNLUK VİRÜS HASTALIĞI
Görüldüğü bitkiler: Domates
Hastalığın gelişme koşulları: Temas, bulaşık tarım aletlerinin kullanılması gibi mekanik yollarla, bitkiden bir diğer bitkiye geçmektedir. Çekirge gibi çiğneyici ağız yapısına sahip böceklerde beslenme sırasında virüsü ağız parçaları ile bulaştırır. En önemli yayılma ise Trips tarafından gerçekleştirilmektedir.
Belirtileri: Domates yapraklarında bronzlaşma, kıvrılma, nekrotik çizgiler ve benekler oluşur. Yaprak sapı, gövde ve yeni gelişen sürgünlerde koyu kahverengi sürgünler gözlenir. Sürgün ucunda geriye doğru ölüm, bitkide tek yönlü bodurluk ve solgunluk tipik belirtisidir. Olgun meyve üzerinde açık kırmızı veya sarı alanlar görülür. Yapraklarda klorotik çizgili lekeler veya nekrotik noktalar görülür. Biberde olgun meyvede iç içe sarı halkalar görülür.
